Budżet, finanse i majątek

Budżet - roczny plan (w formie uchwały budżetowej) dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów jednostki samorządu terytorialnego, przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych i środków specjalnych, funduszy celowych jednostek samorządu terytorialnego. 

Dochody - daniny publiczne, do których zalicza się podatki oraz inne świadczenia pieniężne ponoszone na rzecz jednostki samorządu terytorialnego, dochody z mienia (najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze - np. leasingu), dywidendy od wniesionego kapitału, dochody ze sprzedaży rzeczy i praw oraz ze świadczenia usług przez organy zaliczane do sektora publicznego, opłaty oraz spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej. 

Przychody - środki publiczne pochodzące z prywatyzacji majątku jednostki samorządu terytorialnego, otrzymanych pożyczek i kredytów, sprzedaży papierów wartościowych oraz ze spłat udzielonych pożyczek. 

Rozchody - środki publiczne przeznaczone na spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów, wykup papierów wartościowych oraz inne operacje finansowe także udzielone pożyczki. Deficyt budżetowy / Nadwyżka budżetowa - różnica między dochodami jednostki samorządu terytorialnego a wydatkami nazywana odpowiednio ujemną - deficytem oraz dodatnią nadwyżką budżetową. 

Wydatki - środki publiczne przeznaczane na realizację zadań określonych w ustawach m.in. na zadania własne jednostek samorządu terytorialnego, zadania z zakresu administracji rządowej i inne zlecone jednostkom samorządu terytorialnego, zadania przejęte przez jednostki samorządu terytorialnego, zadania realizowane wspólnie z innymi jednostkami samorządu terytorialnego, pomoc rzeczową lub finansową dla innych jednostek samorządu terytorialnego.

Fundusz celowy - jest to fundusz ustawowo powołany, którego przychody pochodzą z dochodów publicznych, a wydatki przeznaczone są na realizację wyodrębnionych zadań. 

Gospodarstwo pomocnicze - wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym i finansowym, część jej podstawowej działalności lub działalność uboczna. 

Jednostka Samorządu Terytorialnego - jest to gmina, powiat (Miasto na prawach powiatu), województwo. 

Jednostka Budżetowa - jednostka organizacyjna jednostki samorządu terytorialnego, która pokrywa swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadza do budżetu jednostki samorządu terytorialnego. 

Miasto na prawach powiatu - jest to miasto liczące więcej niż 100.000 mieszkańców oraz miasto, które przestało być siedzibą wojewody z dniem 31 grudnia 1998 r. w związku z reformą administracyjną kraju. Wykonuje zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w imieniu i na własną odpowiedzialność. 

Wydatki majątkowe - wydatki przeznaczone na finansowanie inwestycji jednostki samorządu terytorialnego. Wydatki związane z obsługą majątku oraz ważniejsze remonty -wydatki, które przeznacza się na obsługę oraz polepszenie standardu majątku Miasta. 

Zakład budżetowy - jednostka sektora finansów publicznych, która odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania, pokrywając koszty swojej działalności z przychodów własnych oraz dotacji przedmiotowej.

Rating - określa przede wszystkim jego zdolność kredytową oraz odzwierciedla dotychczasowe wyniki zarządzania budżetem, ukazuje elastyczność finansową, lokalną sytuację gospodarczą, a także perspektywę jej rozwoju.